خانواده دیجیتال از دید راینی و ولمن

سیب پرس– دکتر منصور ساعی–  خانواده دیجیتال از دید راینی و ولمن: شبکه های دیجیتال، به مثابه فضای زیست برابر با تنوع فعالیت نظیر سرگرمی، کار، ارتباطات، یادگیری و غیره اند و فضای مناسبی برای پیوندهای نسلی اند.«خانواده دیجیتال» محصول تعاملات و ارتباطات آنلاین و شبکه ای اعضای خانواده های دور از هم از نظر جغرافیایی است و موجب تقویت آگاهی، همدلی، صمیمت و گفتگوی بین سه نسل پدربزرگ و مادربزرگ والدین و فرزندان شده اند.

🔹آنها از «خانواده گسترده دیجیتال» تحت تاثیر توسعه ارتباطات دیجیتال بین نسل ها سخن می گویند که نوعی بازگشت تحول یافته به خانواده گسترده سنتی است.

🔻چالش های فراروی تحول دیجیتال برآی روابط بین نسل ها:

۱_رویکرد چالش محور و قهرآمیز سیاستگذار به تحولات فناورانه: سیاست های حکمرانی در زمینه فیلترینگ و محدودیت های اجتماعی فناوری مانع اصلی بهره گیری از تحول دیجیتال برای پیوندهای بین نسلی است. فناوری های تحول آفرین دیجیتال، حامل و عامل و خالق ارزش های نو، ناپایدار و تجدید شونده و دارای عدم قطعیت اند. پویایی و تغییر ماهیت تحول دیجیتال است و این نسل تکنوفیل را با نسل قبل متمایز می کند.

۲_خاص بودگی، تکینگی و یکتایی نسل نو متاثر از زیست جهان متمایز، تنوع منابع تجربه و زیست فناورانه، تحولات اجتماعی و تعاملات محیطی و عاملیت و خلاقیت آنها است که نسل قدیم(سیاستگذار) به دلیل تجربه زیسته متفاوت خود قادر به درک آنها نیست.
نسل کنشگر در فناوری تحول آفرین، به دلیل دانش و توان خلق محتوا،ارتباطات و نوآوری، خودبنیاد و آفرینشگراست. سنت راهبر و دگرراهبر(رسانه راهبر) نیست.این امر می تواند استقلال و بی نیازی به نسل قبل را توسعه دهد و خود به ساختن آینده و خلق آن بپردازد.

۳_فقدان صلاحیت دیجیتال و فقدان توان سازگاری نسل قدیم با سرعت تغییرات اجتماعی و انقلاب و تحولات دیجیتال و اقتضائات آن، موجب پیری دیجیتال و برافتادن آن نسل از نظم نوین دیجیتال خواهند شد.

🔻ظرفیت های فراروی تحول دیجیتال برای روابط بین نسلی:

۱_فرصت برابر به همه نسل ها برای کنشگری و تعامل در پلتفرم های دیجیتال
۲_زوال الگوی ارتباطات عمودی سنتی در دنیای پلتفرمی

۳_گفتگوی بین نسلی و پذیرش و احترام به تمایزها و مدارا و همزیستی بین نسلی(کاهش شکاف نسلی)
۴_مبادله آزادانه و برابر دیدگاه ها و انتقادها، فضای زیست دیجیتال مشترک بین نسلی(وجود فضای زندگی مشترک در دسترس نظیر سرگرمی، کار، ارتباطات، یادگیری و غیره)
۵_افزایش کارایی و بهره وری بین نسلی با خلق ارزش مشترک( از طریق اشتراک گذاری منابع، دانش، خدمات، و تجارب در شبکه)

۶_همکاری و مشارکت بین نسلی برای ساختن حال و آینده مشترک
۷_ فضای گفتگو و ایجاد درک مشترک از موضوعات مساله محور جامعه

۸_ تبدیل دانش نسل نو و تجربه نسل قدیم به فناوری و ثروت ملی
۹_ بهره گیری از تمام ظرفیت ها و انرژی های بین نسلی برای توسعه ملی.

🔻راهکارهای پیوند بین نسلی در عصر دیجیتال:

۱-توانمندسازی نسل قدیم برای زیست و تعامل در دنیای دیجیتال با تاکید بر ایجاد وتقویت صلاحیت دیجیتال و بلوغ دیجیتال نسلی( برای جلوگیری از پیری دیجیتال).توانمندسازی نسل گذشته یعنی شناساندن و تفهیم ماهیت، الزامات و قواعد، تهدیدها و فرصت های جامعه شبکه ای و دیجیتال، تا هم فرآیند گذار و مهاجرت نسلی آنها (به دلیل تجربه و زیست در دنیای سنت) به دنیای نوین به صورت آگاهانه و هدفمند طی شود.
همچنین می توانند در دنیای جدید با تغییرات سبک زندگی، کمیت و کیفیت کنش ها و فعالیت ها، ظرفیت ها و تاثیرات سازگار شوند و در میدان و فضای مشترک ارتباطات و تعاملی نوین با نسل جدید فعالانه حضور یابند و مشارکت کنند.
۲-جامعه پذیری معکوس نسل پیشین و مهاجرت آگاهانه به دنیای شبکه ای. جامعه پذیری معکوس و مهاجرت دیجیتال به جامعه شبکه ای نسل پیشین به دو صورت می تواند انجام شود:

از طریق سیاستگذاری و برنامه های هدفمند آموزشی و رسانه ای: وجود برنامه سیاستی و استراتژی مدیریت تغییر و تطبیق نسل های اجتماعی با زیست جهان دیجیتال در سطح حکمرانی و جامعه ضرروی است.

از طریق برنامه های آموزشی مشارکتی بین نسلی عینی:یکی از فرصت های مهم برای شکل گیری گفتگوی بین نسلی این است که در برنامه های اجتماعی و رسانه ای نسل نو شیوه کار با فناروی را به والدین خود بیاموزند. این کار آنها را به هم نزدیک می کند و پیوندهای نسلی را تقویت می کند.این رویکرد از هراس نسل قدیم از فناوری می کاهد به مهاجرت آگاهانه و به آگاهی از مزیت های کاربردی و محتوایی و سرگرمی محور آن منجر می شود