وضعیت رشته ارتباطات سلامت در اروپا و آسیا

محسن عارف آذر/سیب پرس

ارتباطات سلامت در طی ۳۰  سال گذشته، حوزه مطالعاتی فعال و مهمی در زمینه نقش های  برجسته ارتباطات انسانی و ارتباطات رسانه ای در حوزه پیشگیری از بیماری ها و ارتقای سلامت بوده است. ارتباطات سلامت به عنوان یک حوزه مهم مطالعاتی و تحقیقاتی با انتشار نخستین کتابها از نویسندگانی چون گری کرپ و پتر نورث هاوس ولورل نورث هاوس در سالهای ۱۹۸۴ و ۱۹۸۵ مورد توجه و نهادینه شد.

درسال ۱۹۸۰ در غرب پژوهش های ارتباطی درحوزه سلامت هنوز  جایگاه چندانی نداشت زیرا «ارتباطات سلامت» هنوز به عنوان یک رشته و حوزه مطالعاتی شناخته شده نبودCassata,1980: 584). سه دهه بعد ارتباطات سلامت، نه تنها از جایگاه و مشروعیت ویژه در غرب به ویژه در ایالات متحده، برخوردار شد بلکه به عنوان یک  حوزه مهم مطالعاتی در ارتباطات تبدیل شد.

اما توسعه چشمگیر این حوزه مطالعاتی تنها مختص ایالات متحده نماند و رشد سریع آن در آسیا نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. آسیا پرجمعیت ترین قاره جهان است با حدود ۴ میلیارد نفر یعنی حدود ۶۰ درصد کل جمعیت جهان(هند و چین و توکیو وسنگاپور و هنگ کنگ). تراکم جمعیتی و تماس های میان فردی بسیار نزدیک، زمینه مناسبی برای رشد سریع بیماری هاست. در آسیا مهمترین تهدیدهای سلامتی شامل فقرسواد سلامت، شکاف های بهداشتی، منابع محدود، حکمرانی بد و ناکارآمد و خطرات زیست محیطی هستند.

در آسیا، موضوع سلامت که برای مدتی طولانی به حاشیه رفته بود، به زمینه مستعدی برای ظهور و رشد بیماری های همه گیر تبدیل شد.در هنگ کنگ در سال ۱۹۹۷ آنفولانزای مرغی، برای نخستین بار از پرندگان به انسان سرایت کرد و  شش کشته برجای گذاشت.در گوانجوی چین در سال ۲۰۰۳، ۱۰ درصد از میان مرگ و میرهای ناشی از سارس ناشی از سروکار  تعامل با حیوانات وحشی و مصرف (راسوی نقاب دار آسیایی) بوده است.این بیماری های غفونی نیاز به اطلاع رسانی مناسب به مردم را ضروری کرد.