برای چغازنبیل چه کردیم؟

عاطفه رشنویی

 مدیر میراث جهانی چغازنبیل

۴۲ سال از ثبت جهانی چغازنبیل میگذرد اما آیا در طول این سالها ما رفتاری در شان این مجموعه با آن داشته ایم؟

سالهای دور بعنوان اولین پروژه حفاظت مرمت مشترک با مجامع بین المللی همچون یونسکو، بنیاد اعتباری ژاپن، کراتره فرانسه و … مطالعات و ساماندهی حفاطت گرانه بنیادی در این مجموعه آغاز شد و بیش از ۱۰ سال رونق مالی و اعتباری داشت تا جایی که به دانشگاه ظرفیت سازی و مدیر پروری تبدیل شد و اکثر کسانی که بعنوان کار آموز وارد مجموعه شدند با کوله باری از تجربه و دانش بعنوان مدیر ارشد به دیگر محوطه های تاریخی ثبت جهانی رفتند تا جایی که این دفتر پژوهشی رفته رفته خالی از انگیزه و نیرو و انرژی شد، به تدریج اعتبارات کم و کم تر شد، توجهات به سمت دیگر سایتها رفت، گروهی کارشناس خسته و بی انگیزه با دستمزد ناچیز ماندند و محوطه ایی ۶۰۰ هکتاری با دنیایی درد و سئوال ناگفته ….
وقتی به گذشته نگاه می کنیم، تشخیص علت این همه درد و سوال ناگفته دشوار است، آیا نگاه حفاظت گرانه به این محوطه خطا بود و نجات سایت را در مقطعی کوتاه می جست، و از برنامه های بلندمدت خبری نبود؟ آیا نظام اداری موجود در کشور، هر روز کارشناسان با انگیزه را بی انگیزه تر می کرد؟ چرا با وجود تلاش ها برای رسیدن به اولین طیقه از توسعه پایدار در اطراف محوطه های باستانی و ثبت جهانی، همچنان در گام های اولیه گیر افتاده ایم؟
با وجود گذشت ۴۲ سال از ثبت اولین اثر جهانی کشور، هنوز ضرورت ثبت یک اثر در فهرست آثار جهانی و ارمغانهای آن در جامعه برای خیل عظیمی از مردم، جامعه، نخبگان سیاسی و علمی مغفول مانده است، تا ندانیم ثبت جهانی چگونه موتور محرک یک جامعه به سوی توسعه پایدار می شود، تا ندانیم چگونه ثبت جهانی کمک می کند که با تکیه بر دانش بومی و باستانی وارد مسیر توسعه شویم، آش همان و کاسه همان است.

چغازنبیل در استان خوزستان