در نظام رسانه‌ای ما خبر خوب و بد تعریف نشده است

🔹اولین روز از تابستان، یعنی ۲۲ ژوئن «روز رسانه مثبت» نام‌گذاری شده است؛ روزی که دستیابی به آن، دست‌کم در یک سال و نیم گذشته‌ای که ایرانی‌ها پشت سر گذاشته‌اند، برای خیلی‌ها آرزو شده است. کرونا و مرگ‌ومیرهای ناگهانی، تصادف‌های گاه‌وبیگاه، حوادث پیش‌بینی‌نشده و… خبر خوب و مثبت را این روزها بدل به کیمیا و نایاب کرده و به همین دلیل نیز جامعه هر روز در معرض حجم زیادی از خبرهای ناخوشایند و منفی قرار می‌گیرد؛ اخباری که باعث تزریق یأس و ناامیدی در بین افراد می‌شود و اضطراب و استرس را افزایش می‌دهد. اما آیا در ایران، اخبار مثبتی برای بازنمایی در رسانه‌ها وجود ندارد؟

🔻آیا جامعه ایرانی به شنیدن خبرهای ناخوشایند و منفی عادت کرده است؟ آیا خبر خوب، خبر غم‌انگیز است؟ منصور ساعی، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگو «با اصفهان‌زیبا» به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد. او معتقد است: «در نظام رسانه‌ای ما خبر خوب و بد تعریف نشده یا اصلا استراتژی‌ای برای آن در نظر گرفته نشده است. درواقع این آگاهی اجتماعی در نظام رسانه‌ای وجود ندارد که رسانه مسئولیت اجتماعی‌اش چیست و به‌غیراز اینکه باید مستقل از دولت باشد، چه‌کارهایی را باید در راستای حفظ مسئولیت اجتماعی و رفاه و بهزیستی اجتماعی انجام دهد تا سلامت جسم و روان مردم حفظ شود.»

در یک سال و نیم گذشته فضای رسانه‌ای کشور پر شده از اخبار منفی و غم‌انگیز، به طوری که اخبار مثبت فرصتی برای عرض‌اندام پیدا نمی‌کنند و معمولا لابه‌لای انبوه خبرهای بد، گم می‌شوند. آیا واقعا خبر خوبی برای بازنمایی در رسانه‌ها وجود ندارد و حجم خبرهای بد بسیار بیشتر از اخبار مثبت است؟

🔷موضوع‌هایی در جامعه وجود دارند که مولد خبر بد هستند؛ مسائلی همچون ناامیدی اجتماعی (اکنون جامعه تحت تأثیر عملکرد نهادها و سازمان‌ها به ناامیدی اجتماعی دچار شده است) یا به‌هم‌ریختگی نظم اجتماعی در همه بخش‌ها. رسانه‌ها نیز بازتاب‌دهنده وضع موجود هستند، نه علت آن. کرونا، تورم، بیکاری، افزایش جرائم، آتش‌سوزی و مرگ‌های دل‌خراش و سایر مصیبت‌هایی که در جامعه به چشم می‌خورند، انگار بخشی از سبک و جریان زندگی ما شده‌اند. البته در جامعه خبرهای خوب هم وجود دارد؛ اما رسانه‌ها به علت اینکه خبرهای منفی جذاب‌تر هستند و از ارزش خبری تضاد و برخورد، برخوردارند و جذابیت بیشتری برای انتشار دارند و آمیخته به آمار و ارقام هستند، بیشتر به سمت‌وسوی انتشار آن‌ها حرکت می‌کنند و آن‌ها را بیشتر انعکاس می‌دهند. درواقع رسانه‌ها در جست‌وجوی اخبار مثبت نیستند.

🔻پس درست است که می‌گویند خبر خوب، خبر بد است یا سبک زندگی طوری شده که ایرانی‌ها به شنیدن خبرهای بد علاقه بیشتری پیدا کرده‌اند؟

🔷در جامعه جریان‌های منفی مثل تورم، کرونا، بیکاری و… وجود دارد که بسیار ناخوشایند است؛ بنابراین افراد انتظار ندارند که خبر مثبت از دل فضای منفی بیرون آید. درواقع خود فضا مولد این جریان است. رسانه‌ها هم متناسب با این شرایط محتوا تولید می‌کنند و خبرهای مثبت را در اولویت قرار نمی‌دهند؛ چون ارزش خبری کمتری دارند؛ مثلا موفقیت‌هایی در جامعه رخ می‌دهد یا افراد کارآفرین زیادی وجود دارند که اقدامات بسیار خوبی انجام داده‌اند؛ اما رسانه‌ها اصلا به آن‌ها نمی‌پردازند