بیماری خارجی واکسن داخلی

یادداشت اختصاصی/ سیب پرس/سایه نیکانلو

به گزارش سیب پرس– بهمن ماه و در میان خبرهای وحشتناک شیوع ویروس جهش‌یافته و مرگبار کرونا که به کرونای انگلیسی معروف شده، خبر امیدوارکننده این است که واکسن ایرانی «کووایران برکت» که مراحل نهایی مطالعاتی و تست انسانی را می‌گذراند، در برابر ویروس جهش‌یافته نیز ایمنی ایجاد می‌کند و این موضوع می‌تواند موجب تحولی در بحث ایجاد ایمنی در مقابل این ویروس منحوس شود.

در ایام دهه‌ فجر اعلام شد واکسن ایرانی «کووایران برکت» می‌تواند در برابر کرونای انگلیسی ایمنی به وجود بیاورد. اگر چه یک بار فایزر ـ‌ بیون‌تک گزارشی منتشر کردند و مدعی شدند واکسن آنها در برابر ویروس جهش‌یافته موثر است اما سایر گزارش‌ها نشان می‌دهد هنوز تحقیق متقنی درباره ایجاد آنتی‌بادی لازم توسط واکسن‌ها در مقابل ویروس جهش‌یافته کرونا منتشر نشده است.

در این شرایط انتشار اخبار امیدوارکننده از نتایج مثبت واکسن ایرانی در مقابله با ویروس انگلیسی باعث مسرت شده است. اگر واکسن «کوو ایران برکت» بتواند تست‌های انسانی مربوطه را با موفقیت به پایان برساند، می‌توان به جرأت ادعا کرد این واکسن ایرانی، اولین واکسن در منطقه است که توانسته در مقابل ویروس جهش‌یافته انگلیسی، آنتی‌بادی و ایمنی لازم را ایجاد کند.

کارتون: فیروزه مظفری

در همین حال عضو علمی ستاد ملی مقابله با کرونا با بیان اینکه نتیجه آزمایش‌های واکسن «کوو ایران برکت» نشان داده است این نوع واکسن تنها واکسنی است که تاثیرپذیری بالایی در مقابله با ویروس جهش‌یافته انگلیسی دارد، گفت: طبق بررسی‌های به‌عمل‌آمده از نتایج تست آزمایشگاهی روی ویروس جهش‌یافته انگلیسی، این واکسن اثربخشی بالایی در غلبه بر ویروس انگلیسی دارد و تاکنون هیچ واکسنی در دنیا به این اندازه نتیجه‌بخش نبوده است. دانش پزشکی ایرانی‌ها نشان داد در تولید واکسن در دنیا توان بالایی دارند، آنگونه که طی مراحل بعدی واکسینه افراد براحتی می‌توان مجوز اورژانسی تزریق واکسن ۱۰۰ درصد ایرانی «کوو ایران برکت» را برای مقابله با ویروس جهش‌یافته و … صادر کرد.

دکتر مینو محرز به پیشرفت دانشمندان ایرانی در ساخت واکسن کرونا اشاره کرد و افزود: تست‌های موفق و بی‌عارضه واکسن ایرانی «کوو ایران برکت» بیانگر آن است که این نوع واکسن پس از پایان مراحل نهایی که در ماه آینده انجام خواهد شد، در صورت نتیجه موفق آنگونه که تاکنون عارضه‌ای نداشته است، می‌توان از بهار سال آینده واکسیناسیون سراسری در کشور را شروع کرد. وی با بیان اینکه تلاش‌های بی‌وقفه جامعه پزشکی و علمی کشور برای دستیابی هر چه زودتر – البته با طی‌شدن مراحل آزمایشگاهی، تست و نتیجه‌گیری – به واکسن در حال انجام است، افزود: با توجه به سرعت و قدرت سرایت بالا و میزان کشندگی بیشتر ویروس جهش‌یافته انگلیسی، این اطمینان را به مردم می‌دهیم که در ماه‌های آینده واکسن این ویروس به بازار خواهد آمد و جامعه از بیماری «کووید-۱۹» مصون خواهد شد.

محرز تصریح کرد: مقالات علمی موفقیت‌آمیز بودن تست مراحل حیوانی این بیماری در کشور منتشر شده و در حال تدوین مقالات علمی انسانی و نتیجه‌بخش آن هستیم که در صورت انتشار آن بی‌تردید دنیا از توانمندی‌های این نوع واکسن با خبر خواهد شد. بعد از خبر مسرت بخش بهمن ماه در خصوص دستاوردهای چشم گیرایران در خصوص واکسن برکت ازاردیبهشت ماه روند بهره گیری از این واکسن بسیار در رسانه ها پررنگ شدگرچه همزمان تزریق واکسن ههای خارجی در حال انجام بود ولی کم کم اعتماد مردم به بی خطر بودن و کم عوارضی این واکسن بیشتر شد.

وقتی برگه داوطلبان تزریق واکسن را امضا می‌کردند ایمان داشتند این راه به موفقیت ختم خواهد شد. هر روز در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها مطالبی از خطرات این واکسن می‌دیدند اما اینها برای یک پزشک متخصص همان معنایی را ندارد که برای ما.

به هرحال داوطلب تزریق واکسن ایرانی شدند و حالا هم می‌گویند وقتی داوطلبانه واکسن ایرانی را تزریق کردند خیلی از دانشجویان خودشان، همکاران و لااقل بخشی از مردم به واکسن ایرانی اعتماد پیدا کردند. سید ناصر عمادی استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و پزشک بدون مرز و دکتر سید رسول مظهری متخصص ژنتیک، دو پزشکی هستند که در میان ۵۰ داوطلب تزریق واکسن «کووایران برکت» در فاز اول و دوم حضور داشته‌اند. می‌گویند داوطلب شدن برای تزریق واکسن ایرانی بزرگترین تصمیم زندگی‌شان بوده و نتایج خوبی هم تا امروز گرفته‌اند. از نگاه آنها دنیای بعد از تزریق واکسن، دنیای ایمن و بازگشت به زندگی عادی است.

دکتر سیدناصر عمادی می‌گوید مقابله با ویروس کرونا مثل دفاع مقدس است، باید برای نجات مردم جانفشانی کرد: «من افتخار جانبازی دارم و  از شهدا یاد گرفته‌ام در راه وطن باید از همه چیز گذشت. اگر دیروز با سلاح و مهمات از کشور دفاع می‌کردیم امروز باید با واکسن از مردم و کشور دفاع کنیم. با این نگاه به‌عنوان یک پزشک و استاد دانشگاه داوطلب تزریق واکسن ایرانی شدم تا سهمی در نتیجه دادن تحقیقات و تولید این واکسن داشته باشم. روزی که قرار شد واکسن ایرانی برکت تزریق کنم امضا و اثر انگشت گرفتند تا اگر دچار عارضه‌ای شدم، مدعی نباشم. البته من با کارگر یا کارمندی که داوطلب تزریق واکسن شده فرقی ندارم و هدف همه سربلندی ایران در مسیر این دستاورد بزرگ علمی است. فقط می‌خواستم به‌عنوان یک پزشک برای همکاران و دانشجویان خودم قوت قلبی باشم. می‌دانستم وقتی داوطلب تزریق واکسن ایرانی شوم خیلی از دوستان و دانشجویان و مردمی که طی سال‌ها طبابت با آنها برخورد دارم ،اعتمادشان به تولید ملی بخصوص در زمینه واکسن بیشتر می‌شود. این را در پیام‌هایشان حس می‌کنم. برخی با تعجب می‌پرسند مگر ایران می‌تواند واکسن تولید کند؟ خیلی‌ها هم می‌گویند با توجه به اینکه شما در بسیاری از کشورهای دنیا کارهای تحقیقاتی و علمی انجام داده‌اید، کار شما باعث شد به واکسن ایرانی اطمینان پیدا کنیم. حتی تعدادی از هموطنان ایرانی که در اروپا زندگی می‌کنند می‌گویند چون شما تزریق کرده‌اید و نتایج آن هم تا حالا رضایتبخش است ماهم منتظر واکسن ایرانی می‌مانیم.

دکتر عمادی اعتماد به واکسن ایرانی را بهترین تصمیم زندگی‌اش می‌داند و معتقد است برای مقابله با کرونا واکسن ایرانی می‌تواند نقش مهمی داشته باشد: «موفقیت این واکسن بسیار بالا است. گرچه ممکن است مثل خیلی از واکسن‌ها چند درصدی هم خطر داشته باشد. خوشبختانه این واکسن عارضه‌ای در من ایجاد نکرد و باعث تولید آنتی‌بادی شد. بعد از تزریق هر دو دوز واکسن برکت عارضه کمی داشتم و بعد از چهار روز قرنطینه طی چهار مرحله آزمایش مشخص شد فعالیت همه اندام‌های بدنم نرمال است. آنتی بادی خونم افزایش پیدا کرده و در روزهای آینده نیز بالاتر هم خواهد رفت. وقتی نتایج اثربخشی واکسن را برای مردم تشریح می‌کنم اعتماد آنها بیشتر می‌شود. در تیرماه هم وقتی به تولید انبوه برسد به‌طور حتم مردم تمایل بیشتری برای تزریق این واکسن خواهند داشت. بزرگ‌ترین سؤالی که ممکن است در این زمینه مطرح ‌شود این است که با توجه به فاکتورهای مثبت واکسن ایرانی چرا زودتر برای تولید آن اقدام نکردیم؟ واقعیت این است اگر این کار زودتر انجام می‌شد امروز می‌توانستیم بسیاری از مردم را در برابر کرونا واکسینه کنیم .

دکتر سید رسول مظهری هم می‌گوید روزی که برای تزریق واکسن ایرانی داوطلب شدم به این باور رسیده بودم که من هم باید برای بومی‌سازی این دستاورد بزرگ علمی سهمی داشته باشم. حس بسیار خوبی است که برای به ثمر رسیدن این پروژه بزرگ علمی که محققان کشور برای آن تلاش زیادی کرده‌اند پیشگام شویم و همه خطرات احتمالی را بپذیریم تا این کار پیش برود: «به‌عنوان یک پزشک معتقدم ارزش کار یک داوطلب عادی برای تزریق واکسن ایرانی که دانش پزشکی هم ندارد از کاری که من کردم بالاتر است. همه ۱۲۰۰ نفری که برای دریافت واکسن ایرانی کرونا داوطلب شده بودند انگیزه ملی و معنوی داشتند و به مراتب کار آنها از من که نسبت به این واکسن شناخت دارم و همه احتمالات را بررسی کرده بودم بیشتراست. باید با صبر و بردباری به محققان ایرانی کمک کنیم تا هرچه زودتر این واکسن را به مرحله تولید انبوه برسانند و در فضای مجازی واکسن هراسی نکنیم. من اطمینان دارم که از نمونه‌های خارجی بهتر خواهد بود.»

دکتر مظهری درباره ویژگی‌های این واکسن ایرانی و دلایل برتری آن نسبت به واکسن‌های خارجی توضیح می‌دهد: «از ابتدا در روند تولید واکسن کووایران برکت حضور داشتم و معتقدم واکسن ایرانی به چند دلیل برتر از واکسن‌های خارجی است. اول اینکه واکسن‌هایی مثل فایزر که در خارج تولید می‌شوند پلتفرم جدید دارند. این پلتفرم بر اساس ژنوم ویروس است و محققانی که این واکسن را تولید کرده‌اند هنوز درباره پلتفرم آن تجربه کافی ندارند. به‌طور حتم اگر شرایط اپیدمی و اضطرار نبود FDA و WHO به این زودی به این واکسن مجوز نمی‌دادند و باید مطالعات در زمینه این نوع واکسن کامل می‌شد. به نظر من ریسک تزریق این نوع واکسن‌ها بالاست اما پلتفرم واکسن ایرانی یکی از چند نوع واکسنی است که قبلاً تجربه شده و مثل واکسن سرخک یا واکسن‌های دیگری است که ۷۰ سال است در ایران تولید می‌شود. اگر هم ایران واکسن کرونا را تولید نمی‌کرد و قرار بود از خارج وارد کنیم منتظر می‌ماندم تا واکسنی که با این پلتفرم تولید می‌شود وارد شود. مثل واکسن بهارات هند یا اسپوتنیک روس. دوم اینکه با تولید واکسن ایرانی می‌توانیم از وارد کردن واکسن بی‌نیاز شویم.»

دکتر مظهری درباره اثربخشی واکسن ایرانی و نتایجی که بعد از تزریق واکسن به آن رسیده است هم به نکات جالبی اشاره می‌کند: «بعد از تزریق هر دو دوز واکسن شرایط خوبی دارم و در مقایسه با همکاران دیگر که واکسن خارجی دریافت کرده‌اند عارضه کمتری داشتم. سطح آنتی بادی خونم در آزمایش‌های مختلفی که انجام دادم افزایش پیدا کرده. قبل از تزریق نوبت دوم آنتی بادی روی عدد ۴/۵ قرار داشت و از ۲۸ روز بعد از تزریق دوم انتظار داریم که سطح آنتی بادی بیشتر هم بشود. با تزریق این واکسن به‌دنبال این بودیم که دو موضوع ایمن و اثربخش بودن آن را بررسی کنیم. خوشبختانه شواهد نشان می‌دهد که ایمنی این واکسن بالا است. البته در بحث ماندگاری آنتی بادی باید دید در طول زمان چه اتفاقی می‌افتد. حتی کسانی که واکسن خارجی هم زده‌اند باید در طول زمان بررسی شوند که میزان ماندگاری آنتی بادی در بدن آنها چه مقدار است. آیا هر سال نیاز به تزریق مجدد هست یا با یک بار تزریق ایمنی طولانی مدت ایجاد می‌شود؟»

دنیای بعد از تزریق واکسن دنیای شیرینی است. این دنیا زمانی زیباتر می‌شود که همه مردم با تزریق واکسن ایمن شوند. دکتر عمادی از حس اعتمادی که بعد از تزریق واکسن پیدا کرده این گونه می‌گوید: «بعد از تزریق واکسن ایرانی با حس اعتماد و اطمینان خاصی از خانه خارج می‌شوم، با شور و اشتیاق بیشتری برای خدمت به مردم به کلینیک و بیمارستان می‌روم چون یک قوت قلب و سیستم دفاعی در خودم حس می‌کنم و همین حس باعث می‌شود کمتر خسته شوم.»

دکتر مظهری هم معتقد است دنیای بعد از واکسن زمانی زیباتر می‌شود که همه مردم با تزریق واکسن ایمن شوند: «به هر حال ممکن است من و داوطلبان دیگر بعد از تزریق واکسن کمتر استرس داشته باشیم اما وقتی همه مردم جامعه واکسن دریافت کنند و ایمن شوند آن وقت دنیای متفاوت‌تری را باهم تجربه می‌کنیم. فاز سوم تزریق این واکسن به داوطلبان روز یکشنبه آغاز شد و امیدوارم با تولید و تزریق گسترده واکسن ایرانی در نیمه دوم سال بتوانیم جامعه را در برابر این ویروس ایمن کنیم.» .

مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت اعلام کرد: تا کنون ۸۵۸ هزار و ۲۹۶ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۲۰۹ هزار و ۸۲۷ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند.

براساس ـآخرین گزارش ها ، تاکنون مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به یک میلیون و ۶۸ هزار و ۱۲۳ دوز رسیده است.

علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در ارتباط با روند اجرای واکسیناسیون در فاز ۲، گفت: فاز ۲ شامل دو گروه از جمعیت کشور می‌شود. نخست در فاز ۲/۱، افراد بالای ۸۰ و ۸۵ سال و همچنین بالای ۷۵ سال، ۷۰ تا ۷۵ سال، ۶۵ تا ۷۰ سال و ۶۰ تا ۶۴ سال را شامل می‌شود.

وی افزود: فاز ۲/۲ شامل افراد ۱۶ تا ۶۴ سال است که در لیست بیماران خاص و صعب‌العلاج قرار دارند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت تاکید کرد: بیماران دیالیزی، پیوندی، ام اس، تالاسمی، هموفیلی، بیماران درگیر سرطان فعال و…، در فاز ۲/۲ قرار دارند.

گرفتن مجوز واکسن برکت و افزایش تولید این واکسن در کشور و اختصاص حجم انبوهی از این واکسن در تیرماه قطعا روند واکسیناسیون عمومی را افزایش خواهد داد و انشالله با افزایش روند واکسیناسیون به روزهای بدون کرونا در آینده نزدیک خواهیم رسید.