ضرورت گفتگوی بین نسلی در جامعه ایرانی

یادداشت اختصاصی 
سیب پرس– منصور ساعی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

صاحب نظران علوم اجتماعی به ویژه «مانهایم ومارگارت مید» معتقدند که جوامعی که در گذار تاریخی خود، تغییرات و تحولات سیاسی واجتماعی و فرهنگی و اقتصادی متعدد و سریعی را تجربه می کنند، از استعداد و آمادگی بیشتری برای ظهور نسل متمایز از نسل¬های قبلی و تولید شکاف های اجتماعی و تفاوت و شکاف بین نسل جوان و نسل های بزرگسال برخوردار هستند.
طی دهه¬های اخیر، جامعه در حال گذار ایران نیز در معرض تحولات و تجربه های گوناگون قرار گرفته است:
وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و تغییر ساختارسیاسی کشور، وقوع جنگ ۸ ساله بین ایران وعراق ، تحولات فرهنگی و توسعه نظام آموزشی فراگیر در ایران، افزایش مهاجرت های خارجی و داخلی، پیدایش گفتمان های سیاسی گوناگون در سپهر سیاسی ایران، ظهور و توسعه نفوذ رسانه های جمعی و اجتماعی، توسعه ساختار خانواده هسته ای، جوانی جمعیت(تورم جوانی) و نظایر آن از جمله تحولات بوده که جامعه ایرانی در دوران معاصر به ویژه در ۴۰ سال گذشته پشت سر گذاشته است.
به نظر می رسد که جامعه ایرانی مصداق بازر وعینی، جامعه ای مورد اشاره مانهایم و مارگارت مید است که نسل جوانان و بزرگسالان رویدادها و تحولات تاریخی و فرهنگی و سیاسی متفاوتی را تجربه کرده اند. لذا جامعه ایرانی در دوران کنونی حیات تاریخی خود بیش از پیش مستعد شکاف های نسلی است.
به نظر می رسد که جوامع در حال گذاری چون ایران برای نیل به پایداری وکاهش پیامدهای شکاف های اجتماعی، نیازمند تعامل و گفتگو و همکاری بین نسل ها هستند. این گفتگو، تعامل و همکاری موجب می شود تا هم سنت های اجتماعی نسل گذشته بازتولید شود و هم نقش و جایگاه نسل جدید در برساختن فرهنگ و جامعه جدید به رسیمت شناخته شود.
از سوی دیگر، یکی از پایه های مهم در فرآیند توسعه متوازن و فراگیر در جوامع در حال توسعه نظیر ایران، ضرورت نهادینه سازی گفتگو یا ارتباطات گفتگومحور در بین نسلهای مختلف شهروندان و دولتمردان در سطح کلان و بین نسل والدین و فرزندان در سطح خرد، برای همکاری، همراهی، حمایت و همفکری در مورد موضوعات و مسایل فراروی جامعه کنونی و ترسیم آینده مطلوب و محتمل است. زیرا مدیریت «اوضاع کنونی» و ساختن «آینده پیش رو» نیازمند رسیدن به معنای مشترک و درک مشترک و همدلی بین نسل ها در مورد موضوعات و دغدغه ها و انتظارات و نیازهای مختلف یکدیگر است.
گفتگوی بین نسلی راهبردی مناسب برای انتقال تجربیات و دانش نسل ها به یکدیگر و بهره گیری از تمام ظرفیت ها، نیروها وانرژی های ملی برای تصمیم سازی، تدوین سیاست ها و برنامه های توسعه ای می شود.